Rozdział VIII
Wizja barana i kozła1
8
1 W trzecim
roku panowania króla Baltazara miałem widzenie, ja,
Daniel, po tym, co ujrzałem poprzednio.
2 Gdy patrzałem podczas
widzenia, zobaczyłem siebie w Suzie, w warowni, która
leży w kraju Elam. Patrzałem w widzeniu i znalazłem się
nad rzeką Ulaj2.
3 Podniosłem oczy i
spojrzałem, a oto jeden baran stał nad rzeką; miał on
dwa rogi, obydwa wysokie, jeden wyższy niż drugi, a
wyższy wyrósł później.
4 Ujrzałem barana bodącego [rogami]
ku zachodowi, północy i południu. Żadne ze zwierząt nie
mogło mu sprostać ani nikt nie mógł uwolnić się z jego
mocy. On zaś czynił, co chciał, i stawał się wielki.
5 Ja zaś patrzałem uważnie i oto od zachodu szedł kozioł po całej powierzchni ziemi, nie dotykając jej. Kozioł ten miał okazały róg3 między oczami. 6 Podszedł on aż do barana o dwóch rogach, którego widziałem stojąc nad rzeką, i rzucił się na niego z całą swą złością. 7 Zobaczyłem, jak on zbliżywszy się do barana rozzłościł się na niego, i uderzył barana, i złamał oba jego rogi. Baran nie miał siły, by mu stawić czoła. Powalił więc on go na ziemię i podeptał nogami, a nie było nikogo, kto by wyrwał barana z jego mocy. 8 Kozioł urósł niezmiernie, ale gdy był w pełni sił, wielki róg uległ złamaniu, a na jego miejscu wyrosły cztery inne4 - ku czterem stronom świata. 9 Z jednego z nich wyrósł inny, mały5 róg, i wzrastał nadmiernie ku południowi, ku wschodowi i ku wspaniałemu krajowi5. 10 Wzniósł się on aż do wojska niebieskiego i strącił na ziemię część wojska oraz gwiazd i podeptał je6. 11 Wielkością dosięgał on niemal Władcy wojska, odjął Mu wieczną ofiarę, obalił miejsce Jego przybytku 12 i Jego wojsko. Jako codzienną ofiarę składał występek7 i prawdę rzucił na ziemię; działał zaś skutecznie. 13 I usłyszałem, że gdy jeden ze świętych8 mówił, a drugi święty zapytał tego, który mówił: "Jak długo [potrwa] widzenie: wieczna ofiara, zgubna nieprawość, przybytek i podeptane zastępy?" 14 On zaś powiedział do niego: "Jeszcze przez dwa tysiące trzysta wieczorów i poranków9, następnie świątynia odzyska swoje prawa".
5 Ja zaś patrzałem uważnie i oto od zachodu szedł kozioł po całej powierzchni ziemi, nie dotykając jej. Kozioł ten miał okazały róg3 między oczami. 6 Podszedł on aż do barana o dwóch rogach, którego widziałem stojąc nad rzeką, i rzucił się na niego z całą swą złością. 7 Zobaczyłem, jak on zbliżywszy się do barana rozzłościł się na niego, i uderzył barana, i złamał oba jego rogi. Baran nie miał siły, by mu stawić czoła. Powalił więc on go na ziemię i podeptał nogami, a nie było nikogo, kto by wyrwał barana z jego mocy. 8 Kozioł urósł niezmiernie, ale gdy był w pełni sił, wielki róg uległ złamaniu, a na jego miejscu wyrosły cztery inne4 - ku czterem stronom świata. 9 Z jednego z nich wyrósł inny, mały5 róg, i wzrastał nadmiernie ku południowi, ku wschodowi i ku wspaniałemu krajowi5. 10 Wzniósł się on aż do wojska niebieskiego i strącił na ziemię część wojska oraz gwiazd i podeptał je6. 11 Wielkością dosięgał on niemal Władcy wojska, odjął Mu wieczną ofiarę, obalił miejsce Jego przybytku 12 i Jego wojsko. Jako codzienną ofiarę składał występek7 i prawdę rzucił na ziemię; działał zaś skutecznie. 13 I usłyszałem, że gdy jeden ze świętych8 mówił, a drugi święty zapytał tego, który mówił: "Jak długo [potrwa] widzenie: wieczna ofiara, zgubna nieprawość, przybytek i podeptane zastępy?" 14 On zaś powiedział do niego: "Jeszcze przez dwa tysiące trzysta wieczorów i poranków9, następnie świątynia odzyska swoje prawa".
Wyjaśnienie wizji
15 Gdy ja, Daniel, oglądałem widzenie i roztrząsałem jego znaczenie, oto stanął przede mną ktoś o wyglądzie mężczyzny, 16 i usłyszałem głos ludzki nad [rzeką] Ulaj, który wołał tymi słowami: "Gabrielu, wyjaśnij mu widzenie!" 17 Podszedł więc on do miejsca, gdzie stałem, a gdy przybył, przeraziłem się i padłem na twarz. I powiedział do mnie: "Wiedz, człowieku, że widzenie odnosi się do czasów ostatecznych". 18 Gdy on ze mną rozmawiał, padłem oszołomiony twarzą ku ziemi, wtedy dotknął mnie, postawił mnie na nogi 19 i powiedział: "Oto oznajmię ci, co ma nastąpić przy końcu gniewu, bo widzenie10 dotyczy końca czasów. 20 Baran, którego widziałeś z dwoma rogami, [oznacza] królów Medów i Persów. 21 Kozioł zaś - króla Jawanu11, a wielki róg między jego oczami - pierwszego króla11. 22 Róg zaś, który uległ złamaniu, i cztery rogi, co wyrosły na jego miejsce, to cztery królestwa, które powstaną z jego narodu12, będą jednak pozbawione jego mocy.
23 13 A przy końcu ich panowania,
gdy występni dopełnią swej miary,
powstanie król o okrutnym obliczu,
zdolny rozumieć rzeczy tajemne.
24 Jego moc będzie potężna,
ale nie dzięki własnej sile.
Będzie zamierzał14 rzeczy dziwne
i dozna powodzenia w swych poczynaniach;
obróci wniwecz potężnych
i naród świętych.
25 Przy jego przebiegłości
i knowanie będzie skuteczne
w jego ręku.
Stanie się on wyniosłym w sercu
i niespodzianie zgotuje zagładę wielu.
Powstanie przeciw Najwyższemu Księciu,
lecz bez udziału ręki ludzkiej zostanie skruszony.
26 Widzenie zaś o wieczorach i rankach,
jakie opowiedziano tobie, jest prawdziwe.
Ty jednak widzenie okryj milczeniem,
bo dotyczy ono dni odległych".
27 Wtedy mnie, Daniela, ogarnęła niemoc i chorowałem przez [wiele] dni. Następnie wstałem i załatwiałem sprawy królewskie; byłem jednak poruszony widzeniem, gdyż nie mogłem go zrozumieć.
----------
[1] Dn 8, 1-27 - Wizja ta stanowi bardziej szczegółowy opis zdarzeń z okresu perskiego i helleńskiego (zob. w. 20n) ze szczególnym uwzględnieniem Antiocha IV Epifanesa.
[2] Dn 8, 2 - Prorocy w swoich wizjach przenoszą się często do miejsc bardzo odległych (np. Jr 13,4). Suza była stolicą Elamu leżącego na wschód od Babilonu, i podlegała mu, a następnie Persji. Koło Suzy przepływała rzeka Ulaj.
[3] Dn 8, 5 - Por. Ps 75[74],5n.11.
[4] Dn 8, 8 - "Inne" - wg tłumaczenia gr.
[5] Dn 8, 9 - "Inny, mały" - tekst popr.; "wspaniałemu krajowi" - autor ma na myśli prawdopodobnie Palestynę.
[6] Dn 8, 10 - Jego pycha i zuchwałość przekroczy miarę ludzką, sięgając nawet sfer nieba i jego Władcy (w. 11). Wyraziło się to w ucisku religijnym narodu Bożego (w. 12).
[7] Dn 8, 12 - "Składał występek" - tekst popr.
[8] Dn 8, 13 - Tj. anioł - por. Dn 4,10.
[9] Dn 8, 14 - Liczba bardziej konkretna niż w Dn 7,25. Oznacza ona czas trwania ucisku religijnego i zawieszenia kultu w świątyni na 1150 dni (ofiarę składano dwukrotnie w ciągu dnia, rano i wieczorem). Chodzi albo o zbezczeszczenie świątyni, które nastąpiło 8. 12. 167 i trwało do lipca 164 r., albo o prześladowanie Antiocha IV począwszy od r. 171.
[10] Dn 8, 19 - "Widzenie" dodano wg tłumaczenia gr. Teodocjona.
[11] Dn 8, 21 - "Jawan" - ogólna nazwa Grecji; "pierwszego króla" - Aleksandra Wielkiego.
[12] Dn 8, 22 - Królestwa spadkobierców Aleksandra. Spośród nich autor będzie się interesował jedynie bezpośrednim przedstawicielem Seleucydów, Antiochem IV, z uwagi na jego wpływ na losy Palestyny.
[13] Dn 8, 23 - Antioch IV Epifanes przedstawiony jest jako władca równie wybitny, jak przebiegły i okrutny. Jego polityka nietolerancji i prześladowań religijnych sprawiła, że w pismach apokaliptycznych ma on przysłowiową ocenę największego wroga Boga i rzecznika wszystkich sił Mu przeciwnych (Antychrysta). Upadek jego "bez udziału ręki ludzkiej" (w. 25) nawiązuje do Dn 2,34 i wskazuje na bezpośrednią interwencję Bożą.
[14] Dn 8, 24 - "Zamierzał" - tekst popr.; hebr.: "będzie niszczył" - niezrozumiały.